AMSTERDAM - De grootste Amsterdammer en grootste Nederlandse verzetsmens ooit, 'tante Truus' Wijsmuller-Meijer, geboren in Alkmaar, zal vrijdag geëerd worden. Dan is er een herdenking bij haar standbeeld aan de Bachstraat in Amsterdam om haar 40ste sterfjaar en tevens de 80ste Kristallnacht te herdenken. Het is voor het eerst in decennia dat tante Truus, die 10.000 Joodse kinderen van de dood in het nazirijk redde, geëerd zal worden.

'Tante Truus' is vrij onbekend in Nederland en Amsterdam, maar zij redde samen met Nederlandse vriendinnen en vrouwen zoals de Berlijnse rabbijnenvrouw Recha Freier Joodse kinderen en was mede-oprichtster van het Anne Frankhuis. De kinderredding gebeurde via de zg. 'Kindertransporte' waarmee tante Truus eind 1938 begon, als reactie op de start van de openlijke en gruwelijke Jodenvervolging van de nazi's tijdens de Kristallnacht, 9 op 10 november 1938.

In heel nazi-Duitsland en nazi-Oostenrijk vielen nazi's die nacht openlijk Joden, hun huizen, hun winkels en synagogen aan, waarbij ruim 1.000 synagogen in brand gestoken werden of werden vernield en 100 doden vielen en duizenden zg. 'Joodse' winkels werden vernield.

Als reactie daarop toog tante Truus begin december naar Wenen. Daar wist zij de hoogste uitvoerder van de Holocaust, Adolf Eichmann, persoonlijk te bewegen om haar met 600 kinderen te laten gaan.

Via Hoek van Holland werden de kinderen in Engeland in veiligheid gebracht. Tot dat de oorlog in Europa op 1 september 1939 uitbrak en de grenzen dicht gingen, lukte het haar en haar vrouwenorganisatie om uit heel nazi-Duitsland en nazi-Oostenrijk 10.000 kinderen te redden. Onder hen bijv. de Britse regisseur Karel Reisz (helaas gestorven) en de tv-sexvoorlichtster dr Ruth (die nog leeft). Alle kinderen hebben de oorlog overleefd dankzij tante Truus en haar vriendinnen.

Omdat Kristallnacht de aanleiding voor deze buitengewone in inspirerende daad vormde, is er op die datum een herdenking bij het monument van tante Truus, in de Bachstraat in Amsterdam, om 16:00 uur. Organisator is de antifascist Arthur Graaff, die een aangetrouwde neef van tante Truus is.

Uitgenodigd zijn de Israëlische, Mexicaanse, Oostenrijkse, Portugese, Spaanse en Zwitserse ambassadeurs vanwege de prestaties die mensen uit die landen bij het redden van Joden hebben geleverd. Bovendien de nuntius van het Vaticaan, vanwege de onschatbare hulp die de katholieke priesters in de oorlog aan Joden gaven en het enorme lijden dat duizenden priesters moesten doorstaan in de concentratiekampen. In Dachau werden bijv. ruim 2500 priesters opgesloten en 1100 priesters gedood,

Ook uitgenodigd zijn B&W en de raadsleden van Amsterdam en van tante Truus' geboorteplaats Alkmaar, directeur Ronald Leopold van het Anne Frankhuis, waarvan tante Truus mede-oprichtster was.

De organisator heeft ook uitgenodigd Tim Hofman, omdat hij met zijn fantastische hulp aan vluchtelingenkinderen in de voetsporen van tante Truus is getreden. Dr Jan Slomp, verzetsman en zoon van de organisator ds Frits Slomp ('Frits de Zwerver') van de enorme en unieke landelijke onderduik in Nederland, is ook uitgenodigd. Nederland had met 350.000 onderduikers het grootste aantal onderduikers van geheel bezet Europa.

Er zullen drie korte redes gehouden worden in het Engels, omdat de herdenking vooral ook gericht is op de nazaten van de kinderen van tante Truus, die in Engeland en de VS wonen.