ALKMAAR - Een vertrouwelijk gesprek over de impact van kanker op een mens, daar is duidelijk behoefte aan. Daar hoeft voorzitter Kees van Straaten van het Alkmaarse inloophuis ’t Praethuys niet van overtuigd te worden. De gepensioneerde huisarts is blij met de twee geestelijk verzorgers van het Centrum voor Levensvragen (CvL) Noord-Holland. Zij ondersteunen sinds vorig najaar kankerpatiënten en hun naasten die behoefte hebben aan een gesprek. Op 25 juni wordt aandacht gevraagd voor levensvragen met de Dag van de Levensvragen.

Levensvragen
De geestelijk verzorgers (GV’s) zijn volgens Van Straaten gespecialiseerd in levensvragen. Die kunnen over alles gaan: het perspectief van de ziekte, de dood, wat er nog mogelijk is voor de patiënt, etc. De GV’s praten tijdens een spreekuur met cliënten en soms met naasten of nabestaanden over hoe de kanker hun leven overhoop heeft gehaald. Soms speelt levensbeschouwing een rol, maar vaker gaan de gesprekken over hoe ze met hun levensvragen om kunnen gaan; hoe zij invulling kunnen geven aan relaties met partners, kinderen en familie of collega’s en hoe ze tot een zinvolle dag-invulling kunnen komen als ze niet meer werken of eenzaam zijn.

In gesprek over de ziekte
Geestelijk verzorger Jan Peter Versteege bezoekt al een jaar of vijf oudere mensen met levensvragen voor het CvL Noord-Holland. Sinds november vorig jaar bemensen collega Marjo van Bergen en hij het wekelijkse spreekuur van ’t Praethuys in Alkmaar. “Gesprekken gaan vaak over de levensbedreigende ziekte en hoe het hun leven in de war schopt. Cliënten ervaren vaak verwarrende emoties’’, zegt hij. “Hoe ga ik om met zo’n levensbedreigende ziekte? En hoe lang heb ik nog te leven?’’
Een vertrouwelijk gesprek met psycholoog of geestelijk verzorger kan veel kou uit de lucht nemen. Soms hebben de bezoekers geen overzicht over wat er nog wél mogelijk is in hun leven of ze vragen zich af of ze hun leven wel goed hebben geleid. Door hierover te praten voelen de bezoekers van ’t Praethuys zich herkend en erkend.

Dag van de Levensvragen
Op vrijdag 25 juni wordt landelijk aandacht gevraagd voor levensvragen. De dag is algemeen van aard. Geloof of humanisme staat niet centraal, wel de lastige vragen waar iedereen mee te maken heeft. De gesprekken gaan niet per se over kanker, al vormt die ziekte in de inloophuizen wel vaak de aanleiding.

Praten over kanker
’t Praethuys en de collega-inloophuizen Huis aan het Water en Anna’s Huis zijn actief in de wijde regio van respectievelijk Alkmaar (Westerweg 50), Katwoude (Hoogedijk 7A) en Zaandam (Koningin Julianaplein 18). Net als in Alkmaar en Zaandam wil Huis aan het Water mensen met kanker en hun naasten een plek geven om gesprekken te voeren, waardoor ze weer verder kunnen. Er zijn lotgenotengroepen en mensen wordt door tal van zorgspecialisten en vrijwilligers geholpen hun leven weer op de rails te krijgen.

Bij Huis aan het Water zijn vier geestelijk verzorgers actief. Directeur Karin Hoogeveen is blij dat ze vier van deze zorgprofessionals tot haar beschikking heeft. “Veel bezoekers hebben behoefte aan een vertrouwelijk gesprek over hun leven en de vragen die bij hen opkomen door hun ziekte’’, zegt Hoogeveen. “Ook gaan we een rouwgroep opstarten voor nabestaanden. Daar is duidelijk ook behoefte aan. Fijn dat dit allemaal kan door subsidie van het ministerie van volksgezondheid.’’

De GV’s van Huis aan het Water houden spreekuur maar komen net als bij het Alkmaarse ‘t Praethuys ook aan huis; Jos Timmerman is een van hen. Net als Versteege is hij aangesloten bij het CvL Noord-Holland. Wat hem vooral opvalt bij de mensen die hij spreekt, is de heftigheid van de gevoelens: “Mensen met kanker hebben vaak gevoelens van verwarring en ontreddering.”

Gesprekken voor iedereen
De GV’s in Noord-Holland zijn niet per se ‘van de kerk’, al hebben sommigen wel degelijk een kerkelijke of humanistische zending. Bij het CvL en de drie inloophuizen tref je dus zowel humanistische als protestants-christelijke geestelijk verzorgers aan. Timmerman is oud-predikant maar noemt zichzelf bewust religieus humanist. “Je zoomt in op wat voor de cliënt belangrijk is. Ik kan gerust zeggen dat van de tien hulpvragen er negen niet of nauwelijks over het geloof gaan. Wel willen de mensen gehoord worden; erkenning krijgen voor wat ze knoestig zit. Daarom beginnen we altijd door goed te luisteren.’’