ALKMAAR - Veteraan Nicole Wessel (52) bereidt zich voor op een bijzondere herdenking. Vanwege het coronavirus hebben de veteranen twee jaar moeten wachten, maar op aankomende 4 mei vormen zij tijdens de Nationale Herdenking het erecouloir op de Dam in Amsterdam. Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima lopen tijdens de herdenking door de haag, van het Paleis tot het Nationaal Monument, om een krans te leggen. Samen met nog 59 andere veteranen en 60 actief dienende militairen, brengt Wessel een persoonlijk eerbetoon. Wessel staat er voor alle veteranen die er niet meer bij kunnen zijn en wil laten zien dat er ook vrouwelijke veteranen zijn. Daar maakt zij zich hard voor.

"Voor het eerst in lange tijd is oorlog weer echt dichtbij huis. Ik hoop dat de mensen in Nederland zich nu meer dan ooit realiseren hoeveel mazzel ze hebben dat ze vrij kunnen gaan en staan waar ze willen. En hoeveel geluk ze eigenlijk hebben dat ze vrij kunnen én mogen zijn."

In de 20 jaar dat Wessel actief was binnen Defensie werd zij drie keer uitgezonden als lid van de verbindingsdienst aan boord van marineschepen de Zuiderkruis en de Jan van Brakel, naar de Perzische Golf en Joegoslavië. Tijdens die uitzendingen heeft Wessel ervaren hoe het is om in een oorlogsgebied te leven waar vrijheid niet vanzelfsprekend is: "Mijn eerste missie vergeet ik nooit meer: ik was nog niet eens 21 toen we vertrokken naar de Perzische Golf. Best wel jong, inderdaad. Tegelijkertijd dacht ik: dit is het. Hier oefenen we voor, dit hoort erbij. Het mooie aan meevaren met de marine is dat je niet alleen bent, maar altijd met zijn allen. En dat voel je ook echt. Als bemanning leer je elkaar goed kennen en word je enorm hecht. Je staat er niet alleen voor."

'De barricade op!'
Wanneer Wessel op 4 mei in het erecouloir staat, is zij met haar gedachten bij alle andere veteranen: "Ik sta daar samen met die 59 andere veteranen voor de rest. Voor de mensen die er niet bij zijn, maar ook voor de mensen die er niet meer kunnen staan. En dat zijn er helaas genoeg. Wij vertegenwoordigen hen allemaal." Het is voor het eerst dat Wessel in het erecouloir deelneemt, en ze heeft er ook nog eens lang op moeten wachten: "Al jaren dacht ik: ik moet daar een keer staan. De viering van 75 jaar vrijheid, twee jaar geleden, vond ik een mooi moment om het ook echt te doen." Wessel wil met haar deelname ook laten zien dat veteranen niet alleen maar oudere mannen zijn: "De maatschappij mag en moet zien dat er ook vrouwen zijn die veteraan zijn. Daar maak ik me hard voor. En daarom sta ik daar straks ook in een rok en op mijn hakken. Ik ga het vast koud krijgen, maar ik vertik het om een broek aan te trekken. Dan zien mensen nog niet goed dat ik een vrouw ben. Ik vind het een statement, ik ga graag de barricade op! En het zou leuk zijn als andere vrouwen dat voorbeeld volgen."

Accepteren en confronteren
Wessel is tijdens haar dienstperiode drie keer uitgezonden. In 1988 voer ze met een marineschip door de Perzische Golf voor de missies Desert Shield en Desert Storm, waar ze na drie weken aan boord haar 21e verjaardag vierde. Daarna is ze nog twee keer op missie geweest in voormalig Joegoslavië, Operation Sharp Guard. Wessel: "Aan boord leerde ik mezelf kennen en leerde ik rekening te houden met anderen. We zaten echt op elkaars lip. Dat betekent veel accepteren, maar ook confronteren als het nodig is. Ik vind het een prettige manier van met elkaar omgaan. Heel duidelijk, je weet waar je aan toe bent. En je hoeft elkaars vriend niet te zijn om met elkaar te werken." Vrienden of niet, toch is het kameraadschap onderling haar het meest bijgebleven: "Als we elkaar weer tegenkomen is het gelijk goed. We zoeken elkaar dan toch op en maken weer grapjes zoals vroeger. Zoals dat wij nog van voor de oorlog zijn, haha."

Wessel was 20 jaar werkzaam binnen Defensie, van 1988 tot 2008. Ze leerde er haar man kennen, met wie ze twee kinderen kreeg. Sinds december is de veteraan weer actief als reservist, dit doet zij nog altijd naast haar 'gewone baan' in het onderwijs.

Na twee jaar weer op de Dam
Twee jaar lang kreeg de herdenking een andere invulling dan normaal vanwege het coronavirus. Geen erecouloir op de Dam met veteranen en publiek, maar het Nederlands Veteraneninstituut maakte een online variant waarbij de verhalen van de veteranen toch gedeeld konden worden. Dit jaar kan Wessel gelukkig samen met de 59 andere veteranen en 60 actief dienende militairen het erecouloir vormen. De huidige gebeurtenissen in de wereld laten zien dat vrijheid niet vanzelfsprekend is en benadrukken het belang van herdenken: "In Nederland vinden we vrijheid zo normaal. Daarom vind ik het mooi dat we er ieder jaar twee dagen achter elkaar toch bij stilstaan, waarbij we op 4 mei echt herdenken. Maar ik hoop toch ook dat mensen op 5 mei met een biertje in hun hand op een festival staan en beseffen: wauw, ik kan dit wel doen en heel veel anderen niet. Dat ze zich realiseren hoe bijzonder dat is. En dat we onze vrijheid moeten koesteren, er trots op moeten zijn en blij mee moeten zijn."